За оружје се зборува сѐ погласно, откако Анкара објави дека ќе го испрати истражувачкиот брод Орук Реис во близина на грчкиот остров Кастелоризо во Егејското Море, што е на само три километри од турското копно. Таму, според најавите, турскиот брод треба да ги испита потенцијалните подводни наоѓалишта на природен гас и нафта за еден месец. Сепак, Грција ја смета оваа морска зона како своја територијална вода и зона во која има ексклузивно право да го истражува и експлоатира морското дно, пишува Дојче веле.
Армиите на обете земји се зголемени, и според „Билд“, само со посредство на германската канцеларка Ангела Меркел бил спречен конфликт во вторникот вечерта. Според весникот, турските воени авиони летале над Кастелорико, грчки авиони исто така биле во воздухот, а телефонскиот контакт на канцеларката со турскиот претседател Ердоган и грчкиот премиер Мицотакис спречил воен судир.
Преговорите се единственото решение
Гинтер Сеуферт од Берлинскиот центар за применети турски студии за „Дојче веле“ вели дека турскиот претседател нема да се откаже од дупчењето во подморјето на подрачјето што Грција го смета за свое.
„Дали поради тоа ќе дојде до војна, ќе зависи од односот на Грција: дали и’ нуди на Турција преговори или не “, продолжува Сеуферт. „И зависи од тоа како ќе се постави ЕУ, но пред сè САД. Конечно, Грција и Турција се членки на НАТО, па големите членки на НАТО ќе треба да интервенираат како посредници“.
Сеуферт смета дека преговорите се единственото решение за спротивставените толкувања на поморското право. Додека Грција смета дека морето околу нејзините острови треба да припаѓа на грчките територијални води (засновано на правото на „ексклузивна економска зона од 200 наутички милји околу островот“), Турција тврди дека не подразбира ексклузивно право на енергија.
Неодлучност на ЕУ и САД
Додека ЕУ досега се оградува од изјави и закани за санкции против Турција, Соединетите држави се наоѓаат во тешка позиција, рече Сеуферт.
„Од една страна, тие имаат многу спорови со Турција. Помислете на купувањето на рускиот противракетен систем С-400 од страна на Турција. Од друга страна, Соединетите држави се обидуваат да го потиснат влијанието на Русија во источниот Медитеран и Либија со помош на Турција. Вашингтон очигледно се уште не одлучил дали сака примарна позиција против Русија или првенствено да ја дисциплинира Турција“.
„Ердоган широко ја користи оваа политика на американски цик-цак, како и неодлучноста на ЕУ“, заклучува Сеуферт.
Поранешниот дописник од Турција и предавач на универзитетите во Истанбул и Никозија, потсетува дека ЕУ некогаш имала кохерентна политика кон Турција во рамки на преговорите со таа земја за влез во Унијата.
„Бидејќи овој процес беше многу нормативно организиран – имено според спроведувањето на демократските реформи во Турција – сите земји на ЕУ би можеле да застанат зад него“, вели Сеуферт. Но, тоа не успеа. „Многу индивидуални теми сега се во преден план – прашањето за бегалците, енергетската политика, улогата на Турција во Сирија и Либија. Во сите овие теми, одделните земји на ЕУ имаат различни позиции во согласност со националните интереси“, додаде Сеуферт.
Сеуферт: Целта на Ердоган е „Голема Турција“
На прашањето на новинарите на ДВ дали е случајно тоа што истиот ден (24 јули) кога се одржа првата исламска молитва во Аја Софија, која повторно беше претворена во џамија, турски брод планира да замине во близина на грчкиот остров и да ја одбележи годишнината од договорот од 1923 година, кога е дефинирана границата меѓу Турција и Грција, Сеуферт вели:
„Ова не е случајност. Политиката на господинот Ердоган е насочена кон создавање на Голема Турција. Тоа е Турција која не е ориентирана кон Западот, како кај Кемал Ататурк, туку е Турција проникната од историјата и империјалната величина на Отоманската империја“, рече тој.
Мотото на Ердоган, како што рече тој, е Турција да стане најсилна моќ во регионот во вакуумот создаден со повлекувањето на САД и слабоста на ЕУ, а Турција да ги претставува интересите на сунитските муслимани на Блискиот исток.
„Практичните последици од оваа политика се вооружување на турската армија и милитаризација на надворешната политика во источниот Медитеран. Оваа политика има и големи симболични димензии, како што е претворањето на Аја Софија во џамија“.
