Професорот Борче Давитковски алармира дека секое десетто дете во Северна Македонија умира како резултат на загадениот воздух, потсетувајќи дека државата има обврска да им обезбеди здрава животна средина на своите граѓани. Ова прашање добива уште поголемо значење со најновата одлука на Врховниот суд, која дава право на граѓаните да поднесат тужба против државата доколку таа не преземе мерки за подобрување на квалитетот на воздухот.
„Според националната и меѓународната правна регулатива, државата е должна да обезбеди здрава животна средина, вклучувајќи го и правото на чист воздух, како индивидуално право на граѓаните,“ изјави Давитковски. Тој објасни дека граѓаните можат да бараат од надлежните органи да ги усвојат потребните основни плански документи, како што предвидува Законот за квалитет на амбиенталниот воздух.
Давитковски, како експерт во оваа област, потенцира дека судовите имаат обврска да донесуваат одлуки кои ќе ги натераат институциите да постапуваат согласно законот. Според него, секоја година во Северна Македонија умираат меѓу 4.500 и 5.000 граѓани како последица од загаден воздух, а бројките за прерано изгубени животи од загадување со ПМ2.5 честички, азотен диоксид и озон се длабоко загрижувачки.
Проценките на Европската агенција за животна средина (ЕЕА) од 2019 година покажуваат дека само од ПМ2.5 честички во Северна Македонија починале 3.400 луѓе. Дополнително, ЕЕА проценува дека доколку се воведат препораките на Светската здравствена организација (СЗО) за ограничување на ПМ2.5 честичките на 5 микрограми на кубен метар годишно, би можеле да се спасат до 2.500 животи секоја година.
Здравствените последици од загадениот воздух се аларм за итна акција, а граѓаните сè повеќе се свесни за своето право да бараат здрава и чиста животна средина.
