Печење во очите, болка во градите при секој здив, иритирачка кашлица, задушување и дури смрт – ова се последиците од вдишувањето загаден воздух, полн со токсични и канцерогени материи кои незабележливо го оштетуваат нашето тело. Овие опасности ги објаснува д-р Весна Слепчевиќ, специјалист по хигиена и координатор за квалитет на здравствената заштита во Градскиот институт за јавно здравје во Белград.
Штетните честички во воздухот – тивок напад врз нашето здравје
„Суспендираните честички ПМ и азотни оксиди се најчести загадувачи во урбаните средини, а во воздухот се ослободуваат и сулфур диоксид, јаглерод моноксид, како и тешки метали и бензопирен,“ објаснува д-р Слепчевиќ. Овие супстанции влегуваат во нашето тело преку дишењето и преку крвотокот се пренесуваат до сите органи, каде што предизвикуваат сериозни оштетувања. „Некои од овие материи, при метаболизирањето во телото, стануваат уште поштетни од нивната оригинална форма, што дополнително ги засилува негативните ефекти,“ додава таа.
Симптоми – од кивање до животозагрозувачки последици
Покрај иритациите како печење во очите и кашлица, загадениот воздух особено ги влошува состојбите кај хронично болни лица. Пациенти со астма, хронична опструктивна белодробна болест и кардиоваскуларни заболувања често се соочуваат со акутни влошувања кои бараат итна хоспитализација. „Кај лица со ангина пекторис може да дојде до влошување кое понекогаш завршува со фатален исход,“ предупредува Слепчевиќ.
Затворени простории – уште поголема опасност
Покрај надворешното загадување, воздухот во затворените простории може да биде дури и поопасен. „Чадот од тутун, несоодветните камини и штетните материи ослободени при реновирање значително го загадуваат внатрешниот воздух,“ вели д-р Слепчевиќ. Таа нагласува дека дури и ако надворешниот воздух е загаден, одржувањето на чистотата во домот и избегнувањето штетни навики може да го намали ризикот за здравјето.
Што можеме да направиме?
Д-р Слепчевиќ препорачува да ги следиме мерките за заштита: избегнување на активности на отворено за време на висока загаденост, затворање на прозорците дома и употреба на прочистувачи на воздух. Но, таа исто така истакнува дека решението лежи во намалување на загадувањето од изворите, а не само во ублажување на последиците.
Македонија меѓу најзагадените во светот
Пред само еден месец, Скопје беше рангирано како најзагаден град во светот. Иако сега се наоѓа меѓу првите 30, проблемот со загадениот воздух останува сериозен предизвик кој бара итна реакција.
„Третираме последици, но мора да се фокусираме на причините. Потребна е координирана акција од властите, граѓаните и индустријата за да ја заштитиме нашата животна средина и нашето здравје,“ завршува д-р Слепчевиќ.
