Надвор од главниот влез на училиштето има слики од осумте деца кои загинаа во масовното пукање во средата, заедно со пишани пораки од пријателите и семејството. Коста Кечмановиќ (13) влегол во училиштето со пиштолот на татко му и убил осум врсници, училишниот чувар, а повредил шест деца. Три мали девојчиња седат на тротоарот, тивко се држат.
– Не ни требаат повеќе полицајци во училиштата. Потребни ни се психолози, повеќе образование и искрен разговор со самите себе за нашето место во светот и нашиот однос со минатото. Без него ќе останеме заглавени – имаме 30 години насилна историја и војни со кои не сме се справиле – вели Добрица Веселиновиќ од движењето „Не го даваме Белград“, а пренесува Би-би-си.
Српскиот претседател Александар Вучиќ брзо одговори на истрелите. Покрај предлогот за заострување на контролата на оружјето, тој предлага и секое училиште да има дежурен полицаец и да се намали возраста за кривична одговорност од 14 на 12 години.
Сега, пред викендот на една од најголемите прослави во Србија – прославата на Свети Ѓорѓија – земјата е во жалост. Не само поради загинатите во средата, туку и поради жртвите на уште едно масовно пукање кај Младеновац, што се случи во четвртокот.
Постои и чувство на жалост за Србија како што луѓето ја познаваа. Во оваа земја, училиштата беа безбедни, а злосторствата со оружје беа ретки. Сега две масовни престрелки ги разнишаа долгогодишните верувања на Србите за нивното општество.
– Дел од шокот е што никој не веруваше дека тоа може да се случи овде – вели графичката дизајнерка Ана Ѓорѓевиќ.
Таа има 14-годишен син, а нејзината внука е ученичка во ОУ „Владислав Рибникар“.
– Син ми ми кажа дека повеќе не се чувствува безбедно ниту на училиште, ниту на улица и дека не може да спие. Треба да им се даде време и простор да заздрават – и на наставниците исто така – рече таа.
За повеќето Срби, „Белград никогаш не спие“ е парола за почит поради склоноста на градот за забава. Викендов недостасуваше расположението.
Се чувствува чудната атмосфера – луѓето седат без музика и смеење.
– Да нема странски клиенти, ќе имавме многу малку бизнис – вели Воја Чекиќ, келнер во популарен бар и ресторан во Стариот град на Белград.
Воја открива дека има пиштол дома – легално лиценциран што го носел дедо му кога се борел со партизаните во Втората светска војна.
– Го чувам како спомен на дедо ми. Можеби може да се оневозможи за да можам само да го имам како сувенир. Но, многу луѓе во Србија имаат нелегално оружје – вели вработениот во ресторанот.
Прашањето дали Србија има проблем со оружјето беше топ тема по престрелката.
Швајцарската „Истражување за мало оружје“ од 2018 година покажа дека Србија е на третото место според процентот на оружје што го поседуваат цивили во светот, зад Јемен и Соединетите Американски Држави.
Заменик-директорот на белградскиот Центар за безбедносна политика, Бојан Елек, посочува дека ова е само претпоставка. Тој верува дека предлозите на Владата ќе бидат поздравени од граѓаните, особено за разоружување по пукањето.
– Луѓето се уште се во шок и сакаат владата да направи нешто. Но, легалните сопственици на оружје на крајот ќе се налутат, вели Елек.
Некои официјални реакции за пукањето предизвикаа непријатност, како што е изјавата на министерот за образование Бранко Ружиќ, кој ги посочи „западните вредности“ како основна причина. Се чини дека ова е спротивно на долгогодишната амбиција на Србија за влез во Европската унија.
– Обвинувањето за западните вредности беше многу шокантно. Ако некој искрено сака да влезе во ЕУ, не може да каже такви зборови. Неприфатливо е сериозна влада да злоупотребува ваков настан за политички цели – вели Звездана Ковач, генерален секретар на Европското движење во Србија, кое се залага за членство во ЕУ.
