Странците кои патуваат низ Балканот открија специфични правила на бонтон кои се толку необични и уникатни што веќе станаа тема на разговор. Овие правила, собрани преку пребарувања на Google и истражување на стотици водичи, откриваат неочекувани норми што патниците треба да ги имаат предвид додека престојуваат во земјите од поранешна Југославија.
Во Србија, на пример, е строго неприфатливо да предложите поделба на сметката по оброкот. Ова правило е толку длабоко вкоренето што предложувањето “секој да си плати за себе” може да биде доживеано како навреда. Се очекува еден од присутните да ја покрие целата сметка или да се најде решение кое нема да го наруши гостопримството.
Во Босна и Херцеговина, пак, оставете ли полна чаша на масата, домаќинот ќе се загрижи и ќе ве праша што не е во ред. Ова се смета за знак дека нешто не е во ред со пијалокот или со целокупната атмосфера, па домаќините ќе се чувствуваат обврзани да реагираат и да го решат проблемот.
Во Црна Гора, ако нарачате риба во ресторан, очекувајте да ви ја исечат пред вас. Тоа е дел од нивната култура на услуга, иако ова може да биде невообичаено за некои странци кои обично самите си ја подготвуваат храната на чинијата.
Во Хрватска, дружењето на кафе има посебно значење. Да поминете само половина час на кафе со некого се смета за грубо, бидејќи кафето во Хрватска не е само пијалок, туку ритуал на дружење и спокој.
Во Словенија, деловните дискусии за време на оброците не се добредојдени. Оброкот е време за релаксација и уживање, а не за преговори или деловни разговори. Од друга страна, во Северна Македонија, провевот е најголемиот непријател – отворањето на два прозорци во соба се смета за табу, бидејќи постои верување дека тоа може да предизвика настинка или други здравствени проблеми.
Овие специфичности не се само правила за однесување, туку дел од културниот код на Балканот, кој е обликуван од историјата, традициите и навиките на овие народи. Според глобалната студија спроведена од Remitly, која ги истражува нормите на бонтон во над 180 земји, овие правила можеби не се строго спроведувани, но е добро патниците да ги имаат на ум. Посетата на нова земја значи прифаќање на нови култури и традиции, а познавањето на локалните правила може значително да го подобри искуството и взаемното разбирање.
„Иако некои од овие правила можеби не се спроведуваат строго, сепак е добро да ги имате на ум различните очекувања со кои може да се сретнете на вашите патувања“, вели Рајан Рајли, потпретседател на маркетингот на EMEA APAC во Remitly. Оваа студија има за цел да им помогне на оние кои патуваат или се преселуваат во нови земји, да ги разберат и прифатат културните различности кои ги прават овие места уникатни.
