Ладењето на просторот со клима стана стандард во секојдневниот живот, особено во текот на летото и многу високите температури. Иако за многумина клима уредите се незаменлив дел од секојдневието, има и такви кои ги избегнуваат поради страв од потенцијални негативни влијанија врз здравјето. Прашање кое често се поставува е: дали е добро да се остане долго време во просторија каде што работи клима уредот и дали стравовите се оправдани.
Екстремните горештини се втората најголема причина за смрт од временските настани, дури и повеќе од поплавите. Според истражувањето објавено во The Lancet, помеѓу 2000 и 2019 година, околу 489.000 смртни случаи годишно може да се припишат на топлината, при што 45% се случуваат во Азија и 36% во Европа. Климатизираните простории буквално спасуваат животи, одржувајќи ја телесната температура и намалувајќи го ризикот од топлотен удар.
Едно од пообемните студии за ефектот на климатизацијата врз здравјето беше објавено во списанието „BMC Public Health“. Во него, фокусот беше ставен на ефектот на климатизацијата и температурата преку системите за греење, вентилација и климатизација (HVAC) врз пациентите во болниците. Се покажа дека системите за HVAC се корисни за закрепнување на пациентите, намалувајќи го бројот на случаи на срцев стрес, забрзувајќи го закрепнувањето и зголемување на физичката активност. Употребата на HVAC системи ја намали смртноста на пациентите и го скрати престојот во болница за пациентите со респираторни заболувања.
Претерано топол простор влијае на когнитивните способности
Школата за јавно здравје Харвард спроведе студија која покажа дека зголемените температури во просториите без климатизација за време на тропски бран негативно влијае на когнитивната функција кај младите здрави индивидуи. Студијата следела 44 студенти од Масачусетс, од кои некои живееле во згради со клима, а други без неа. Истражувањето покажа дека учениците во зградите без климатизација имале полоши резултати на тестовите за когнитивната функција, вклучувајќи го времето на реакција и работната меморија.
Иако клима уредот има многу предности, може да има и негативни ефекти, особено за чувствителните луѓе. Сувиот воздух, кој е резултат на кондензација на влагата од воздухот за време на ладењето, може да доведе до сушење на кожата, очите и мукозните мембрани, а во некои случаи и до иритација на респираторниот тракт. Исто така, луѓето во климатизирани простори често пијат помалку вода бидејќи не се чувствуваат толку жедни како на високи температури, што може да доведе до дехидрација.
Редовното, долго време поминато во климатизирани простории ја намалува изложеноста на природна топлина, така што телото нема потреба да се приспособува на високите температури како што би било инаку. Оваа намалена изложеност може да ги намали терморегулаторните способности на телото и да го направи помалку ефикасно во управувањето со топлината кога е потребно.
Кога треба да се грижите ако сте долго време во климатизирана просторија?
Истото важи и за потењето. Телото се лади преку процесот на потење, што е помалку потребно во климатизираните простори. Долгорочното намалување на потењето може да ја наруши способноста на телото да го користи овој клучен метод на ладење кога е во топла средина. Луѓето кои не се прилагодиле на жештината имаат поголема веројатност да доживеат топлотен удар и поврзани здравствени проблеми.
Сувиот воздух може да ја исуши слузницата на респираторниот тракт што вообичаено служи како бариера против бактериите и вирусите, што може да го зголеми ризикот од респираторни инфекции. За луѓето со хронични респираторни заболувања, како што се астма и хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ), сушењето на воздухот може да ги влоши симптомите.
Доколку клима уредите не се одржуваат правилно, во нив може да се насоберат бактерии. Дишењето во воздух контаминиран со микроорганизми може да предизвика респираторни проблеми и алергиски реакции. Една од бактериските болести кои можат да се заразат преку неправилно одржувани клима уреди е Легионерската болест која е предизвикана од бактеријата Legionella pneumophila.
Може да се размножува во системи за вода што се користат за воздушно ладење. Кога контаминираната вода се распрснува во воздухот преку системите за климатизација, бактериите може да се вдишат, што може да доведе до инфекција. Сепак, важно е да се напомене дека Легионерската болест најчесто се поврзува со големи системи за климатизација и системи за вода во згради како што се хотели, болници и деловни згради. Можноста за заразување со легионерска болест преку обични клима уреди за станови е значително помала.
Проблем може да биде и ненадејната транзиција од климатизирани простори на висока температура. Може да предизвика бронхоконстрикција, особено кај луѓе со астма или хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ). Ладниот воздух од климатизираните простории може да ги иритира дишните патишта, а потоа ненадејната изложеност на топол воздух може дополнително да ги иритира, што ќе доведе до кашлање и отежнато дишење.
Ненадејната промена на температурата може да биде стресна за кардиоваскуларниот систем. Луѓето со постоечки срцеви проблеми може да доживеат влошување на симптомите, како што се болка во градите и отежнато дишење.
Како и со се, така и со климата треба да бидете умерени. Спасува во топлите летни месеци, но внимавајте на хигиената, проветрете го просторот во кој престојувате и прошетајте навечер по долг престој под клима уредот.
