Кога детето ќе им се обрати со проблем, повеќето родители инстинктивно сакаат да помогнат и веднаш да понудат решение. Но, во многу случаи она што им е потребно на децата не е совет, туку некој што ќе ги слуша, вели клиничкиот психолог Лиза Дамур.
-Највредната реплика во целото родителство е: „Дали сакаш моја помош или само ти треба да си олесниш?“ Не можете да бидете родител без тоа – вели Дамур.
Овој пристап, објаснува авторката на неколку најпродавани книги за воспитување тинејџери, јасно му покажува на детето дека родителот го слуша, разбира и го поддржува. Во исто време, со тоа не се обидуваме веднаш да го решиме проблемот, а покажуваме дека веруваме во способноста на детето само да се справи со предизвиците.
Зошто слушањето е поважно од решавањето на проблемот?
Истражувањата покажуваат дека повеќето тинејџери претпочитаат родителски пристап кој се базира на слушање. Во студија од 2024 година спроведена од Фондацијата на семејството Волтон и Галуп, во која учествувала Дамур, 62 проценти од испитаниците од генерацијата Z рекле дека сакаат нивните родители само да ги слушаат кога се вознемирени. Повеќе од половина од нив имаат потреба од малку простор, а само 28 проценти бараат совет.
Експертите нагласуваат дека поддршката на детето во самостојното решавање на проблемите е клучна за развивање самодоверба и отпорност.
– Кога покажувате дека верувате оти вашето дете може да направи нешто, тоа учи да верува во себе, дури и кога ситуацијата е тешка – истакнува детскиот психолог Това Клајн.
Дозволувањето на детето отворено да зборува за своите грижи му помага да ги идентификува, изрази и регулира своите емоции.
-Разговорот за чувствата треба да донесе емоционално олеснување. Изразувањето чувства, нивното изразување со зборови, често го намалува интензитетот на тие емоции и им овозможува на луѓето да продолжат понатаму – вели Дамур.
Како да ги слушате и потврдите чувствата на вашето дете?
Како што тинејџерите стареат, тие поретко им се обраќаат на своите родители за помош, што е тешко за многу родители. Дамур вели дека е уште поважно да се остане смирен, емпатичен и достапен, тоа го охрабрува детето повторно да се отвори. Психологот препорачува користење на рефлективни и афирмативни фрази кои покажуваат разбирање без наметнување решенија.
-Поголемиот дел од времето внимателно слушајте што споделува тинејџерот, а потоа одговорете со речениците „Секако дека си вознемирен“ или „Она што го опишуваш звучи болно“ или „Жал ми е што се чувствуваш така“, тоа ќе им даде на тинејџерите сè што сакаат и им треба – објаснува Дамур.
Дури и кога детето постојано ги повторува истите поплаки, тоа често има поголема корист од чувството дека е слушнато отколку од конкретно решение. Родителите сè уште можат да поставуваат нежни, испитувачки прашања за да им помогнат да добијат поширока перспектива.
-Она што изгледа како целосна криза (која можеби не ви звучи така), на пример, ако детето ви рече „Ја уништив мојата омилена кошула“, за него е проблем во моментот, па ако му одговорите со: „Те слушам. Тоа е ужасно. Како мислиш дека ќе се чувствуваш во врска со тоа за шест месеци?“, детето ќе рече: „Нема ни да се сеќавам на тоа за шест месеци“ – потенцира психологот.
Ако забележите дека вашето дете се врти во круг со истиот проблем, слушајте го, изразете разбирање и предложете кратка пауза. Потсетете го дека треба да се чувствува барем малку подобро откако ќе разговара за тоа и понудете му да го продолжите разговорот подоцна.
-Тоа е навистина убав начин да го запрете самосожалувањето без да изгледа како да му кажувате да престане. И најчесто, кога ќе се вратите на проблемот следниот ден, детето вели: „Да, во ред е. Дури и не знам зошто бев толку вознемирен вчера“ – заклучува психологот.
извор: deca.mk
