Пишува: Проф д-р ЈОВЕ КЕКЕНОВСКИ
Реакција на колумната на Соња Крамарска „ВМРО-ДПМНЕ се однесува како слон во стаклена соба“
Во својата последна колумна, новинарката Соња Крамарска се обидува да даде политичка анализа на тековната изборна кампања, но наместо аргументирана опсервација, текстот добива јасен тон на суптилен политички напад кон ВМРО-ДПМНЕ и нејзиниот лидер Христијан Мицкоски. Под превезот на наводна неутралност, колумната користи емотивен, метафоричен и еднострано насочен јазик кој повеќе наликува на политичка пропаганда отколку на новинарска анализа.
Уште во првите реченици ВМРО-ДПМНЕ е опишана како „ламја што фрла оган“ и „слон во стаклена соба“. Тоа не е опис заснован на факти, туку на емоции, со што се создава впечаток дека партијата делува неразумно и деструктивно. Ваквиот јазик не информира туку етикетира. Ако целта е да се понуди анализа на политичката комуникација, тогаш аргументите треба да се потпрат на примери, податоци и контекст, а не на метафори што поттикнуваат одбивност.
Крамарска признава дека и СДСМ „не заостанува“ во нападите, но веднаш додава дека тоа е затоа што мора да се брани. Така се создава впечаток на „добар“ и „лош“ актер, што ја поткопува објективноста. Во демократска дебата и власта и опозицијата имаат еднаква одговорност за јазикот што го користат. Кога критиката се насочува само кон една страна, се губи рамнотежата и анализата се претвора во став.
Во текстот се наведува дека власта треба да биде „смирувач на тензии“. Во принцип тоа е точно, но не значи дека во изборна кампања треба да молчи или да се воздржи од политички пораки. Изборите се момент на натпревар на идеи и концепти. Владата на ВМРО-ДПМНЕ дојде по долги години на власт на СДСМ, со систем што сѐ уште е исполнет со структури блиски до претходната гарнитура. Затоа е нормално реториката да биде поостра и тоа е дел од демократската динамика, а не доказ за „хистерија“.
Авторката тврди дека ВМРО-ДПМНЕ „втерува страв кај граѓаните“ дека ќе следи катастрофа ако не победи нивниот кандидат. Но тоа е нејзино толкување на политичката порака. Секоја партија, кога бара доверба, предупредува на последици ако нејзините политики не продолжат. Тоа е суштината на изборната дебата, не втерување страв, туку рационално убедување на гласачите.
Во завршницата, Крамарска пишува дека ВМРО-ДПМНЕ „се однесува како опозиција пред последната шанса за политички опстанок“, но истовремено признава дека партијата има „суверено владеење и јасна предност“. Ова е логички парадокс кој го открива вистинскиот мотив на текстот создавање на сомнеж и недоверба, не аналитичка оценка.
Наместо да поттикне култура на дијалог, колумната дополнително го поларизира општеството. Преку селективна критика, метафори и недокажани претпоставки, таа ја гради наративата на „опасна власт“ и „жртвена опозиција“. Таквиот пристап не ја збогатува јавната дебата, туку ја осиромашува.
На крај сакам јавно да укажам дека вистинската новинарска анализа треба да биде рамнотежа меѓу факти и мислење, а не маска за политичка симпатија. Кога авторот заборава на таа граница, новинарството се претвора во алатка за манипулација, а јавноста во жртва на туѓи политички чувства. Во конкретниот случај, Соња Крамарска не го користи својот авторитет за да внесе мир и рационалност во јавната дебата, туку за да ја насочи во еден правец против ВМРО-ДПМНЕ. Таа има право на личен став, но тој мора јасно да се одвои од професионалната анализа. Кога колумнистот зборува со страст, тоа е легитимно; но кога ја користи таа страст за да ги дискредитира оние што не ѝ се допаѓаат политички, тогаш тоа веќе не е новинарство, туку пропаганда.
Јавноста очекува од новинарите да бидат чувари на вистината, не наративни изведувачи на нечии политички интереси. Колку и да се трудат ваквите колумни да звучат интелектуално, пристрасноста секогаш излегува на површина. И токму затоа, денес не е време да се молчи, туку да се повика на поголема одговорност од оние кои ја обликуваат јавната мисла.
*Текстот е личен став на авторот
