Епидемиологот и универзитетски професор, д-р Драган Даниловски, преку својот фејсбук-профил испрати силна порака до новиот министер за здравство, укажувајќи на суштинските проблеми со кои се соочува македонскиот здравствен систем и повикувајќи на итни реформи. Под мотото „Aut cum scuto aut in scuto“ – „Со штит или на штит“, тој објави сеопфатен список на краткорочни и долгорочни мерки кои, според него, мора да бидат преземени доколку новиот министер сака да внесе реални промени.
Во објавата под наслов „Предлог мерки за унапредување на здравствениот систем“, Даниловски детално ги наведе сите приоритети што треба да се реализираат во наредните месеци и години.
Краткорочни мерки (во рок од 6 до 12 месеци):
- Зајакнување на капацитетите на Министерството за здравство со помош на Светската здравствена организација (СЗО), за подобро управување и координација на здравствениот систем.
- Системска борба против корупцијата преку:
- Санкционирање на корумпирани здравствени работници.
- Автоматизирање на процесите за упатување и наплата, со цел елиминирање на човечкиот фактор.
- Јавна и транспарентна распределба на плати, дежурства и бонуси.
- Контрола врз можноста за вршење приватна дејност по работно време.
- Воведување на електронски здравствени картони.
- Анонимни дигитални алатки за пријавување неправилности од страна на пациенти и вработени.
- Спроведување редовни ревизии на трошењето јавни средства во сите јавни здравствени установи.
- Транспарентни јавни набавки и зголемен надзор врз нивната реализација.
- Зголемување на бројот и квалитетот на медицинскиот кадар преку:
- Распоредување на постојниот кадар таму каде што најмногу недостига.
- Обуки за користење на медицинска опрема и нови технологии.
- Финансиски и други стимулативни мерки за задржување на постоечкиот стручен кадар.
- Брзо вработување со скратени процедури во итни ситуации.
- Комплетна инвентаризација на медицинската опрема во сите здравствени установи, со регистрација и проверка на исправноста.
- Проверка дали сите здравствени установи ги исполнуваат условите за користење на постојната медицинска опрема.
- Подобра координација и логистика при распределбата на медицинската опрема согласно потребите.
- Подобрување на хигиената во здравствените установи, со постојано снабдување со сапуни, дезинфекциски средства, ракавици и други основни средства.
- Намалување на листите на чекање преку:
- Подобрување на системот „Мој термин“.
- Почитување на одредбите од Законот за здравствена заштита, особено член 39 и следните.
- Вклучување на приватните здравствени установи во системот за јавни закажувања.
- Активирање на одредбите од член 92-в и 92-г од Законот за здравствена заштита, кои се однесуваат на рационално користење и набавка на опрема.
- Применување на член 226-а за воведување видеонадзор во јавните здравствени установи, за контрола и безбедност.
- Формирање на комисии за квалитет во секоја здравствена установа, согласно членовите 233 до 239 од законот.
- Воспоставување на систем за стратешко планирање и мерење на резултати (Balance Score Card – BSC).
- Измена на членовите 161 и 162 од Законот за здравствена заштита, за да се ограничи влијанието на директорите врз вработувањата и специјализациите.
- Централизација на јавните набавки за лекови, опрема и услуги.
- Обезбедување резерви на лекови и реагенси за најмалку 3 до 6 месеци, за да се избегнат недостиг и кризи.
- Подобрување на примарната здравствена заштита преку:
- Отворање нови амбуланти во рурални и недоволно покриени подрачја.
- Субвенции и дополнителни бенефиции за лекарите кои ќе прифатат да работат во тие региони.
- Јакнење на мрежата за итна медицинска помош преку:
- Набавка на нови амбулантни возила.
- Електронски систем за следење и управување со возниот парк.
- Воспоставување неделни прес-конференции од страна на Министерството за здравство за известување на јавноста за состојбите, мерките и резултатите.
- Отворање на бесплатна телефонска линија и дигитални канали за поплаки и предлози од граѓаните.
Долгорочни мерки (во период од 1 до 7 години):
- Изработка или ревизија на Стратегијата за здравство 2021–2030, која ќе биде усвоена од Собранието и ќе има статус на официјален стратешки документ.
- Воведување на модел на финансирање базиран на перформанси (Performance-Based Financing – PBF), особено на ниво на примарна здравствена заштита.
- Комбинирање на перформансното финансирање со DRG-системот за болничка грижа, кој овозможува плаќање според клинички категории.
- Реформа на здравственото осигурување преку воведување втор, паралелен фонд за здравствено осигурување со слободен избор од страна на граѓаните.
- Поттикнување конкуренција меѓу осигурителните фондови, што ќе влијае на квалитетот, брзината на услугите и иновациите.
Д-р Даниловски заклучува дека задачата пред новиот министер е сериозна и бара голема одговорност и храброст. „Или ќе настапиш со штит, или ќе паднеш на штитот“, порачува тој, со надеж дека овој мандат ќе биде искористен за вистинска промена, а не само за техничко администрирање.
