Со длабоко емотивно, но правно прецизно воведно обраќање, обвинителот Борче Јанев денеска пред Судечкиот совет го отвори најобемниот и најчувствителниот процес поврзан со трагедијата во дискотеката „Пулс“ во Кочани. Тој порача дека несреќата од 16 март 2025 година не е резултат на една грешка или едно пропуштено дејствие, туку последица на децении институционална запуштеност, пропусти и свесни злоупотреби кои кулминирале во најсмртоносниот настан во поновата историја на Македонија.
„Катастрофата во Кочани не настана поради дејството или пропустот на една човечка рака, ниту само поради активацијата на пиротехниката онаа кобна вечер,“ рече Јанев. „Искрите кои ја запалија таваницата беа само последниот чин на едно долго, институционално одгледано зло.“
Тој истакна дека трагедијата не уништила само еден клуб, туку и вербата на граѓаните дека системот е таму да ги штити токму кога најмногу треба. „Во Кочани не изгоре само клубот ‘Пулс’. Изгоре илузијата дека одговорните во системот се тука да спречат. Изгоре и вербата дека оној што бил повикан, постапил навреме. Изгореа и животи – млади, прекрасни луѓе кои сакале само забава.“
Обвинителот нагласи дека процесот мора да ја утврди вистината за да може државата да започне со заздравување. „Ако се премолчи, ако се загуби вистината, никогаш нема да собереме сила како општество да тргнеме напред,“ додаде тој.
Во своето излагање, Јанев опиша мрежа на пропусти и злоупотреби што траеле две децении. Според него, клубот работел надвор од сите закони и стандарди – без дозвола, без документација, без противпожарни мерки, без евакуациски план и со систематско избегнување инспекции. „‘Пулс’ отсекогаш бил безбедносна, смртоносна стапица. Искрите немаа пречка – затоа пожарот уништи толку животи,“ рече тој, додавајќи дека трагедијата била целосно предвидлива затоа што сите предуслови за катастрофа биле одамна создадени.
Обрнувајќи се кон улогата на обвинетиот сопственик, Јанев беше категоричен. „Обвинетиот сопственик не покажал ниту интерес, ниту одговорност. Доказите ќе покажат дека бил подготвен да направи сé за профит, заобиколувајќи ги законите и институциите.“ Тој посочи дека системот не бил измамен – туку бил нефункционален. „Не ни покажаа како некој го надмудрил системот. Ни покажаа каков систем сме имале – или поточно, каков систем немало.“
На крајот од обраќањето, обвинителот им порача на судиите дека предметот е повеќе од судски процес – тој е тест за државата. „Кога превенцијата затајува, државата нема друг механизам освен да гони, санкционира и казни,“ рече Јанев, истакнувајќи дека доказите ќе покажат дека причината за трагедијата не е само пиротехниката, туку и самото незаконско постоење на клубот, поддржано од луѓе кои со години ја поттикнувале културата на неказнивост.
Додека судницата внимателно ги следеше неговите зборови, чувството на тежина и очекување беше присутно кај сите – семејствата, јавноста, обвинетите и институциите. Ова судење започна не само како процес за утврдување вина, туку и како прашање дали системот конечно ќе покаже дека може да донесе правда.
