Колоректалниот карцином е најсмртоносниот карцином за мажи под 50-годишна возраст – и втор најсмртоносен карцином кај жените во истата возрасна група, зад ракот на дојката.
Инциденцата на рак на дебелото црево се зголемува најмалку во последните две децении, кога беше четврта водечка причина за смрт од рак и кај мажите и кај жените под 50 години.
Кај мажите и жените од сите возрасти во САД, ракот на белите дробови останува водечка причина за смрт од рак. Ракот на простата е втор кај мажите, а ракот на дојката е втор кај жените. Колоректалниот карцином е трет, севкупно, за двата пола.
И покрај тоа што вкупните смртни случаи од рак продолжуваат да опаѓаат во САД, Американското здружение за рак за прв пат известува дека ракот на дебелото црево и ректумот станале водечки причини за смрт од рак кај помладите возрасни лица. Наодот беше објавен во средата во CA: A Cancer Journal for Clinicians, објви НБЦ њуз.
Наодите го одразуваат она што лекарите од рак го набљудувале со години.
„Веќе неколку децении, забележуваме дека пациентите кои доаѓаат во нашата клиника се чини дека се помлади и помлади“, рече д-р Кими Нг, директор на Центарот за колоректален карцином Young Onset во Институтот за рак Дана-Фарбер во Бостон. „Она што сега ни го зацврстува овој извештај е дека овие трендови се реални.
Д-р Вилијам Дахут, главен научен директор во Американското здружение за рак, рече дека помладите луѓе имаат тенденција да бидат дијагностицирани во подоцнежните фази, кога ракот е поагресивен.
„Значи, не само што има колоректален карцином, туку и колоректален карцином е потежок за лекување, поради што ги гледаме овие промени во смртноста“, рече Дахут.
Зошто ракот се зголемува кај помладите?
Лекарите не знаат зошто ракот, особено колоректалниот карцином, станува се почест кај помладите лица. Некои претпоставуваат дека зголемувањето на стапките на дебелина, седечкото однесување и нездравата исхрана може да играат улоги.
„Но, искрено, пациентите што ги гледаме на клиниката често не одговараат на тој профил“, рече д-р Кими Нг, директор на Центарот за колоректален карцином „Young Onset“ на Институтот за рак Дана-Фарбер во Бостон. „Многу од нив се триатлонци и маратонци. Мислам, супер здрави луѓе.
Нг се сомнева дека нешто во околината може да стои зад порастот.
„Она што се сомневаме дека може да се случи е дека каква и да е комбинација на фактори на животната средина е одговорна за ова, дека веројатно ги менува нашите микробиоми или нашиот имунолошки систем, што нè води да станеме поподложни на овие видови на рак на помлада возраст“, рече Нг.
Како да се заштитите од колоректален карцином
Колоноскопскиот скрининг генерално се препорачува почнувајќи од 45-годишна возраст. Луѓето со семејна историја на болеста можеби ќе треба да започнат со скрининг порано.
Лицето чиј родител бил дијагностициран со рак на дебелото црево на 50-годишна возраст, на пример, ќе треба да започне со скрининг на 40-годишна возраст, рече Дахут.
Сепак, само околу една третина од луѓето на кои им е дијагностициран рак на дебелото црево имаат некаква семејна историја или предиспозиција за рак.
Одржувањето здрава телесна тежина и минимизирањето на црвеното месо во исхраната може да помогне да се намали ризикот, рече Нг.
Знаците кои можат да сигнализираат проблем, рече Нг, вклучуваат крв во столицата, абдоминална болка, ненамерно губење на тежината и промени во навиките на дебелото црево.
„Ако се влошува, ако не исчезне, знаете, тогаш некој навистина треба да почне да обрнува внимание и да разговара со својот лекар од примарната здравствена заштита за тоа што се случува“, рече тој.
