Утрински Весник
Македонија

Што ни кажува извештај од 1968 г. за постоењето расна нееднаквост во САД

Што ни кажува извештај од 1968 г. за постоењето расна нееднаквост во САД

12 јуни 2020

NPR

 

Во летото 1967 година, Афроамериканците протестираа, маршираа и имаше немири во градовите низ целата земја. Немирите го убедија претседателот Линдон Џонсон да ја формира Кернер Комисијата која мина околу шест месеци правејќи истражување, посета на сиромашни квартови и одржување расправи.

Во 1968 година, тие објавија провокативен извештај кој лидерот за граѓански права Џеси Џексон неодамна го нарече „последниот обид за искрено и сериозно решавање на структурните нееднаквости што ги мачат Афроамериканците“.

„Сегрегацијата и сиромаштијата создадоа во расното гето деструктивно опкружување, тотално непознато за повеќето бели Американци“, се вели во извештајот на Кернер.

„Она што белите Американци никогаш не го разбрале – но она што Negro никогаш не може да го заборави – е дека белото општество е длабоко вмешано во гетото. Белите институции го создадоа тоа, белите институции го одржуваат, а белото општество го осудува”.

Педесет години подоцна, Американците повторно излегуваат на улиците, протестирајќи  против системските нееднаквости што не исчезнаа. Колку навистина се смени?

На многу начини, Америка постигна напредок кон расната еднаквост од доцните шеесетти години на минатиот век. На пример, црните Американци забележаа огромни придобивки во образованието, во политичкото и медиумското претставување и кај стапката на смртност кај новороденчињата. Но, на многу начини, црните Американци не постигнаа голем економски напредок, особено во релативна смисла.

Дури и пред пандемијата и економскиот колапс – кои несразмерно ја погодуваат црната заедница – националната стапка на сиромаштија од 22 отсто беше повеќе од двојно од белата стапка на сиромаштија од 9 отсто.

Иако постои поголема црна средна класа од пред 50 години, средното црно домаќинство има само една десетина од богатството на средното бело домаќинство. И секоја година, црните работници заработуваат, во просек, 25 отсто помалку од белите работници.

„Низ голем број индикатори, расниот економски напредок, всушност, забави или се промени во текот на минатиот век“, вели Елора Деренонкур, економист од универзитетот Принстон. Нејзиното истражување открива дека јазот во заработката помеѓу црно-белите работници останува приближно ист од средината на крајот на 1970-те.

„Во текот на изминатите 70 години, овој јаз значително се затвори само еднаш“, вели таа, повикувајќи се на нејзината неодамнешна студија со Клер Монтилукс. Тоа, според нив, е иронично заради дејствијата преземени пред Комисијата Кернер, кога сојузната влада презеде чекори за зголемување на минималната плата за милиони црни работници. Како дел од Законот за фер стандарди на трудот од 1966 година, федералната минимална плата се прошири за да ги покрие индустриите каде црнците беа презастапени, вклучувајќи земјоделство, храна и угостителство и старечки домови.

И покрај тоа што имало напредок кај приходите по Комисијата Кернер, „во однос на јазот на богатството, речиси и нема напредок“, вели економистот на Универзитетот  Беркли, Габриел Цукман.

„Просечното богатство на Афроамериканците беше 15 отсто од просечното богатство на белците во 1963 година – и денес се уште е околу 15 тсто“.

Основна причина за оваа стагнација, вели тој, се постојаните разлики во сопственоста на домот.

Денес, стапката на сопственоста на белците е скоро 74 отсто, што е многу повисоко од стапката на  сопствеништво на црнците  од 44 отсто – стапка што е приближно иста како што беше назад во 1968 година.

Според истражувањето на економистот од Харвард, Рај Чети, водечки истражувач за социјална мобилност, расната нееднаквост што ја гледаме денес е неразделна од проблемот што го идентификуваше Комисијата Кернер пред педесет години: сегрегација.

„Сегрегацијата игра клучна улога во разликите при  можност“, вели Чети.

„И ако и да е нешто, денес е поважно отколку пред 50 години. Американските градови се поделени по одредени линии – особено по линиите за приходи. Се уште живееме во опкружување – 50 хофини подоцна – каде Афроамериканците се уште живеат во фундаментално различни населби и имаат пристап до фундаментално различни училишта, работни места и можности “.

Проблемот со сегрегацијата е особено проблематичен кога сметате дека планината на докази Чети ја составил во студии: „Длабокиот – можеби централниот двигател на она што ги одредува исходите на децата – е околината во која тие растат “, вели Чети. „Детска изложеност“, вели тој, кон здрави средини со ниска стапка на сиромаштија и криминал, модели за успешна улога, добри училишта, социјална доверба и домаќинства од двајца родители е огромно поттикнување на веројатноста децата да успеат како возрасни.

Чети и неговите колеги сметаат дека ефектите од околината се длабоки. Ако децата растат на место со многу иновации во одредена област, како софтвер, тие со голема веројатност ќе станат пронаоѓачи на нови видови на софтвер. Тие дури сметаат дека овој ефект е специфичен за полот. Ако девојчињата растат во област каде многу жени измислуваат нови видови на лекови, многу е поголема веројатноста да измислат нови видови на лекови.

Проблемот за Афроамериканците, според Чети, е во тоа што – 50 години по Комисијата Кернер – тие во најголем дел се уште растат во полоши населби, а тоа има огромни ефекти врз нив. Во една неодамнешна студија, Чети и неговите колеги откриваат дека само 2,5 отсто од црните деца родени во долната петтина при распределбата на приходите одат кон првите пет кога ќе пораснат, стапка која е четири пати полоша од белите деца со слична класа позадина .

Но, Чети гледа  надеж во податоците: расните разлики   ги водат речиси во целост црните мажи, а не црните жени.

„Ние гледаме многу повисоки стапки на економска мобилност кај црните жени – всушност нешто споредливо со оние за белите жени“. Во просек, црните жени се уште растат во сиромашните населби и ќе бидат во неповолна положба на голем број фронтови во споредба со белите жени. Само што кога Чети ги споредува со белите жени кои растат во слично ниво на класа, нивните економски резултати изгледаат слично. Истото не може да се каже за црните мажи.

Податоците на Чети покажуваат дека проблемот со кој се соочуваат црните мажи е широко распространет: во 99 отсто од сите населби во Америка, црнците завршуваат со заработка помала од белите мажи, дури и ако растат во семејства со слични класични потекла. Ова вклучува богати црни адолесценти, кои имаат скоро двојно поголема веројатност да западнат во сиромаштија од богатите бели адолесценти.

Овие податоци поставуваат круцијално прашање за креаторите на политиките: што е тоа конкретно за растењето во Америка како црно машко што ги хендикепира во постигнување и одржување на економски успех?

Чети вели дека сега го гледаме тоа истакнато во вестите.

Црните мажи се дискриминирани во нашето општество, со спроведување на законот, од судии, работодавци, клиенти и странци кои одат по улица. Придонесува за еден циклус каде што со помала веројатност ќе завршат средно училиште, да одат на факултет и многу поверојатно ќе пораснат во средини каде машките модели на улоги се отсутни.

„И тоа е големо прашање – делумно заради системот на масовно затворање каде многу црнци не се присутни за да помогнат во воспитувањето на своите деца“, вели Чети.

Пред педесет години, Комисијата Кернер дошла до заклучок дека Америка систематски ги држи Афроамериканците долу. И, ако се погледне на институционалниот расизам, имплицитната и експлицитна пристрасност, стереотипите и злобниот циклус што продолжува да ги ограбува црните мажи од слобода и можност, се чини исто како и денес.

Извор: mia.mk

Можете да прочитате

Гевгеличанец осомничен за обљуба и напад врз малолетничка

Автобус се запали во Бутел

Сметките за парно во Скопје од 1 август ќе бидат пониски за 3,16 отсто