Руската инвазија на Украина ја обедини Европа повеќе од кој било друг настан од крајот на Втората светска војна.
Неутралните држави испратија оружје во Украина, членките на НАТО поодговорно пристапија кон своите обврски кон алијансата, а земјите со силни економски врски со Русија и воведоа строги санкции.
Поради единството на Западот во однос на воените и политичките акции и санкциите, многумина станаа пооптимисти за одржување на безбедноста во Европа. Ова особено се однесува на трите нордиски нации – Норвешка, Шведска и Финска – кои се најдоа во центарот на вниманието поради руската инвазија поради нивната единствена врска и односи со остатокот од Европа и Русија.
И Норвешка и Финска ги делат копнените граници со Русија. Норвешка, најзападната од трите земји, е членка на НАТО, но не и во Европската Унија, додека Финска и Шведска се во ЕУ, но не и во НАТО. Сите три земји, поради нивната близина со Русија, поддржаа неутрален став кон таа земја. Исто така, сите три се членки на Шенген зоната на ЕУ, што значи дека патуваат меѓу нив без да преминат граници.
Но, сега, среде кризата во Украина, се поставува прашањето – Како може да се води политика на неконфронтација ако се дели копнената територија во исто време со Русија?
Еден висок претставник на европската одбрана за Си-Ен-Ен изјави дека „ако Путин успее во Украина, тогаш се поставува прашањето кој е следен“. Иако до неодамна Шведска и Финска за да не ја испровоцираат Русија мавтаа со рака за влез во НАТО, сега и двете земји сериозно разговараат за влез во оваа воена алијанса.
„Ненадејната одлука на Финска и Шведска да стават крај на долгата традиција на неутралност и извоз на оружје и резерви во Украина беше голем шок за Европејците, а можеби и за Путин“, рече Чарли Салониус-Пастернак, експерт за глобална безбедност во Финскиот институт за надворешни работи.
Тој смета дека овие три земји би можеле да направат уште похрабри потези.
„Ако Норвешка, Шведска, Финска, Данска и Исланд испратат оружје и единици во други земји и ги координираат нивните акции, тогаш имаме област на воена безбедност што се протега надвор од границите на ЕУ и НАТО, што навистина ќе го отежне животот за Русија“, рече Салониус-Пастернак.
Александар Стуб, поранешниот премиер на Финска, верува дека влезот на земјата во НАТО сега е поверојатен бидејќи Путин ја нарушил рамнотежата што Финска ја одржува со години.
„Стратешки, отсекогаш сакавме да ја оставиме можноста за влез во НАТО како резерва против потенцијалната руска агресија. Одржавме балансирана воена акција, постигнавме дека нашата армија е компатибилна со НАТО и не сме членки на алијансата“, рече Стуб. Постапките на Путин ја нарушија таа рамнотежа.
„Финска ја води она што јас го нарекувам рационален страв. Гледаме дека Русија е агресивна и не сакаме да останеме сами како во Втората светска војна“, додаде Стуб.
Хакон Лунде Сакси од Норвешкиот универзитет за одбрана смета дека „Финска и Шведска со години го ублажуваат фактот што не се во НАТО со зајакнување на врските со САД, Велика Британија и остатокот од трансатлантската заедница“.
Тој вели дека одбранбените организации како NORDEFCO го прават регионот побезбеден.
„Најмоќната порака во последните неколку недели беше единството. Прво Данска и Шведска испратија воена опрема во Украина, а потоа Финска и Норвешка. Поради кризата таквата соработка се забрзува, што значи дека можеме да се заштитиме од секој непријател“, рече Сакси.
