Америка, Велика Британија и Австралија објавија историски безбедносен сојуз во областа Индо-Пацифик. Тоа е обид да се ограничи Кина, пишуваат светските медиуми.
Според пактот наречен „Аукус“, Австралија за прв пат во историјата ќе започне со изградба на подморници со нуклеарен погон користејќи американска технологија.
Алијансата опфаќа и соработка во областа на вештачката интелигенција и информатичката и квантната технологија. Тоа е најголемото одбранбено партнерство меѓу трите земји од крајот на Втората светска војна, велат аналитичарите.
Пактот ќе се фокусира на воените способности, што го разликува од разузнавачкиот сојуз „Пет очи“, кој ги вклучува Нов Зеланд и Канада, покрај трите земји.
Меѓутоа, „Аукус“ ќе вклучува и размена на сајбер способности, вештачка интелигенција, квантна и други подморски технологии.
Иницијативата заеднички ја објавија американскиот претседател Џо Бајден и премиерите на Велика Британија и Австралија, Борис Џoнсон и Скот Морисон, на заедничка видео конференција.
„Ова е историска можност за трите нации, со сојузници и истомисленици, да ги заштитат заедничките вредности и да промовираат безбедност и просперитет во индо-пацифичкиот регион“, се вели во заедничкото соопштение.
Имено, во последните години, западните демократии се повеќе имаа загриженост за кинеското воено присуство во индо-пацифичкиот регион.
Иако ниту еден од тројцата лидери не ја спомена Кина при воведувањето на „Аукус“, нема сомневање дека иницијативата е одговор на кинескиот експанзионизам во Јужното Кинеско Море и зголемената воинственост кон Тајван, оценуваат аналитичарите.
Кинеската амбасада во Вашингтон реагираше со остра изјава, во која се наведува дека овие земји не треба да градат блокови за исклучување што се насочени или повредуваат интереси на трети страни.
„Особено, треба да го отфрлиме менталитетот од Студената војна и идеолошките предрасуди“, додаде кинеската амбасада.
Трипартитниот сојуз, вклучително и пристапот до американската технологија за нуклеарни подморници, ќе се смета за закана во Пекинг, рече Ричард Мод, висок соработник во Институтот за азиска политика на општеството.
